Δημήτριος Μπορούσας, Ουρολόγος – Ανδρολόγος
Αισθητική & Επανορθωτική Χειρουργική Ουρογεννητικού Συστήματος
Τι είναι η κιρσοκήλη;
Είναι μια σχετικά συχνή πάθηση που εμφανίζεται στο 11% των ανδρών που δεν έχουν κανένα πρόβλημα και στο 25% των υπογόνιμων ανδρών. Ουσιαστικά πρόκειται για διεύρυνση –κιρσοί- των φλεβών που είναι επιφορτισμένες με την απαγωγή του αίματος από τον όρχι.
Γιατί εμφανίζεται;
Οι φλέβες έχουν εσωτερικά βαλβίδες που επιτρέπουν τη ροή του αίματος μόνο προς μια κατεύθυνση, δηλαδή προς το κέντρο του σώματος. Όταν αυτές αρχίζουν να ανεπαρκούν εμφανίζεται επιστροφή και παλινδρόμηση λόγω βαρύτητας στα χαμηλότερα σημεία. Ο λόγος που οι βαλβίδες ανεπαρκούν είναι συνήθως εκ γενετής καθορισμένος, αλλά παράγοντες όπως η άρση βάρους, η ορθοστασία κλπ μπορεί να κάνουν πιο έντονα τα συμπτώματα της νόσου.
Τι συμπτώματα προκαλεί;
Συνήθως συμβαίνει στον αριστερό όρχι για ανατομικούς λόγους, αλλά μπορεί να συμβεί στον δεξί ή και στους δύο. Ως αποτέλεσμα της πάθησης αυτής το αίμα δεν κυκλοφορεί πλέον σωστά κι έτσι μπορεί να εμφανιστούν διάφορα προβλήματα. Για πολλούς άνδρες είναι τελείως ασυμπτωματική. Δεν αντιλαμβάνονται κάτι παθολογικό και ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια ελέγχου της υπογονιμότητας που διαπιστώθηκε πως έχει ο άνδρας. Σε άλλους ασθενείς προκαλεί αίσθημα βάρους ή δυσφορίας ή και κνησμού στον όρχι που πάσχει. Ενώ μια μικρή κιρσοκήλη δεν γίνεται αντιληπτή μια μεγάλη κιρσοκήλη μπορεί να ψηλαφηθεί κι από τον ίδιο τον ασθενή σαν μια μαλακή μάζα, συνήθως ανώδυνη, στο πάνω μέρος του όρχι.
Το πιο σημαντικό πρόβλημα όμως είναι η υπογονιμότητα που προκαλεί καθώς για διαφόρους λόγους που εν τέλει επηρεάζουν το μικροπεριβάλλον του όρχη εμποδίζεται η φυσιολογική σπερματογένεση.
Είναι όλες οι κιρσοκήλες ίδιες;
Η βαρύτητα της κιρσοκήλης μπορεί να ποικίλλει. Μπορεί να είναι μικρή και να βρεθεί μόνο με υπερηχογράφημα ή μπορεί να είναι ιδιαίτερα μεγάλη και να φαίνεται ακόμα και με μια απλή εξέταση.
Κιρσοκήλη και ανδρική υπογονιμότητα
Η κιρσοκήλη θεωρείται παράγοντας ενοχοποιητικός για την εμφάνιση υπογονιμότητας στον άνδρα. Παρότι μια υποκλινική κιρσοκήλη μπορεί να μην προκαλέσει πρόβλημα στο σπέρμα, οι πιο σοβαρές μορφές ενοχοποιούνται συχνότερα. Επίσης επειδή η κιρσοκήλη εξελίσσεται συχνά με την πάροδο των ετών, ένας νέος άνδρας με κιρσοκήλη που έχει φυσιολογικό σπέρμα την ώρα της διάγνωσης της κιρσοκήλης, δεν είναι εγγυημένο ούτε ότι η κιρσοκήλη του θα παραμείνει σταθερή ούτε και το σπέρμα του αμετάβλητο.
Ο κάθε άντρας λοιπόν που θα διαγνωσθεί με κιρσοκήλη πρέπει να κάνει ένα σπερμοδιάγραμμα για να ελέγξει την ποιότητα του σπέρματος του.
Αν και μπορεί να παρατηρηθούν διάφορες μορφές βλάβης στο σπέρμα ενός άντρα από την κιρσοκήλη, συχνά παρατηρούνται διαταραχές σε όλες τις παραμέτρους του σπέρματος δηλαδή και τον αριθμό αλλά και την κινητικότητα και την μορφολογία των σπερματοζωαρίων με αποτέλεσμα της εμφάνιση ολιγοασθενοτερατοσπερμίας.
Τι κάνουμε όταν διαγνωσθεί κιρσοκήλη; Ποια η ενδεδειγμένη θεραπεία;
Όταν ένας άνδρας έχει υποκλινική κιρσοκήλη, δεν απαιτείται υποχρεωτικά θεραπεία. Πρέπει όμως να παρακολουθείται συστηματικά τόσο ως προς τον βαθμό της κιρσοκήλης του όσο και ως προς τις διαταραχές που αυτή προκαλεί. Επιδείνωση των εξεταζόμενων παραμέτρων είναι ένδειξη για θεραπεία.
Σε περίπτωση που συνυπάρχει κιρσοκήλη, διαταραχές του σπέρματος και υπογονιμότητα τότε απαιτείται θεραπεία.
Πρέπει να τονιστεί όμως πως η διόρθωση του προβλήματος δεν σημαίνει υποχρεωτικά βελτίωση του σπέρματος. Η κιρσοκήλη μπορεί να έχει αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά αλλά ο όρχις να μην είναι πλέον σε θέση να επανέρθει και να αποκαταστήσει τη φυσιολογική του λειτουργία και σπερματογένεση.
Η ενδεδειγμένη θεραπεία για την κιρσοκήλη είναι η χειρουργική.
Παρότι έχουν δοκιμασθεί διάφορες τεχνικές (ανοικτή μέθοδος, λαπαροσκοπική) καλύτερη θεωρείται η μικροχειρουργική. Σε αυτή την τεχνική, γίνεται μια μικρή τομή στο πλάι του πέους εκεί δηλαδή που διέρχονται ο σπερματικός τόνος που περιέχει τα στοιχεία του όρχι (αγγεία, νεύρα και λεμφαγγεία) και με τη χρήση μικροσκοπίου αναγνωρίζονται και απολινώνονται οι προβληματικές φλέβες. Με την εμπειρία του ιατρού, η επέμβαση δεν απαιτεί νοσηλεία κι ο ασθενής μετά από λίγη ώρα μπορεί να επιστρέψει σπίτι του.
